Een mooie kerstboodschap

Hier stond eerst een ander berichtje ingepland. Dat pas op Kerstdag zou verschijnen. En toch…soms komt er dan plots iets op je pad dat nog nèt iets beter aansluit bij het moment. In dit geval: de periode rond kerst, met deze mooie kerstboodschap.

Op vrijdagavond 22 december 2017 woonden mijn dochter en ik een toneelvoorstelling bij. Niet zomaar een toneelvoorstelling. Het stuk – verteltheater en boekvoorstelling – werd gebracht door hulpvragers en hulpverleners verbonden aan de Zuidpoort (Samen tegen armoede nav de Warmste week).  Het kaderde in een schoolopdracht van m’n dochter.

Een voorstelling die me niet onaangeroerd heeft gelaten. Die nog lang onderhuids aanwezig zal zijn. En die mensen…hun aanblik…die zal ik heel m’n verdere leven nog bij me houden.

Ik ga trachten een korte samenvatting te geven. Een hele opgave. Er is immers zoveel dat me is bijgebleven. Het voornaamste: de noodkreet dat hulpvragers en hulpverleners dichter naar elkaar zouden groeien. Hulpverleners door in de eerste plaats te luisteren, te zoeken naar een oplossing voor elk persoonlijk probleem. Dat daarvoor de nodige hulpmiddelen en vooral meer tijd zouden worden aangereikt . Want niet altijd worden de juiste- of voldoende middelen ter beschikking gesteld, waardoor hulpverleners soms met de rug tegen de muur komen te staan, hoe goed ook hun bedoelingen.

De wens voor hulpvragers, dat ze de moed en kracht zouden vinden om daadwerkelijk hulp te vragen, die stap te zetten. En als ze dit niet alleen kunnen, dat er meer mensen spontaan een helpende hand zouden uitsteken, -zich ook als hulpverlener zouden aanbieden. Mensen die wèl mondig genoeg zijn om op te komen voor de rechten van de hulpbehoevende, van de zwakkere in onze maatschappij. Zodat elkeen, zonder onderscheid, kan worden geholpen.  De pijnlijk realistische getuigenissen logen er geenszins om. Voelbaar tot in elke vezel bij ieder die deze voorstelling bijwoonde. Het was muisstil in het zaaltje daar, in het Arca – NT. Werkelijk: een letterlijke krop in de keel. Een staande ovatie op het einde van de voorstelling was dan ook op z’n plaats.

De Stressweg – titel van het stuk – verwijst naar de stress die ontstaat wanneer hulpvragers hun verhaal willen doen, om hulp te vragen bij hulpverleners. Hier spelen zovele factoren een rol. Ze voelen zich gecontroleerd, uitgesloten ook, krijgen vaak tè snel een stempel op zich gedrukt. Steeds vaker leidt dit tot een uitzichtloze situatie. En voor steeds meer mensen dan we ons terdege bewust zijn. Ze willen komen tot => stress…weg.

Op het einde van de voorstelling kwam ieder van hen – een voor een – naar voren getreden. Zonder een woord, slechts een blik. Een blik die zei “DOE nu ein-de-lijk óók eens iets voor ons, èn hulpvragers èn hulpverleners.” Een blik waarin teleurstelling, ontmoediging, vraagtekens, het gekrenkte, boosheid ook, stond af te lezen. Zoiets laat geen mens onaangeroerd. Dit heeft me diep, heel diep geraakt. En jawel tot tranens toe bewogen, het kwam heel hard binnen.

Het hield me ook een spiegel voor. Want wat hebben wij eigenlijk te klagen als je deze mensen hoort? Wat hebben wij in ’s hemelsnaam tekort? Het werd ook mooi verwoord door een van de getuigen. Hij maakte de vergelijking tussen twee woorden. Enerzijds maatschappij, dat bestaat uit maat, schap en pij. Anderzijds samenleving dus samen leven. Dat laatste is hetgeen waar men meer naartoe wil. Dat kan enkel als ieder daarin een steentje – hoe klein ook – bijdraagt.

Op het einde van de voorstelling (een gratis voorstelling) werden er boekjes uitgedeeld (ook gratis) en kon ieder een vrijwillige bijdrage leveren.

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

NAWOORD: Een dag na deze voorstelling (23/12/’17) deed ik nog de laatste aankopen voor de kerstdagen. Eten en drinken want mijn kerstcadeaus waren al lang van tevoren aangekocht. Op weg naar de kassa viel plots de koopwaar uit m’n handen (ik had meer mee dan ik aanvankelijk van plan was). Ieder die dit zag gebeuren…stond erbij en keek ernaar. Een enkeling liep me zelfs nog bijna omver inderhaast terwijl ik gehurkt alles terug aan het oprapen was. Iemand anders keek me bedenkelijk aan en fronste de wenkbrauwen maar…snelde niet ter hulp.

En toen…heb ik heel overtuigend m’n mond opengedaan met de woorden “En niemand die een keertje zal helpen hé…!”, m’n ontgoochelende/boze blik op deze laatste gericht, de voorstelling van de dag tevoren in m’n achterhoofd. Er kwam geen woord uit de toeschouwer. Waar hij me eerst nog bleef aanstaren draaide hij vervolgens z’n blik weg, slechts een smalend lachje achterlatend. En vind ik dit nu erg, voor mezelf?

Neen, niet voor mezelf. Wel voor het feit dàt… de samenleving zo egoïstisch is geworden. Ieder voor zich. Dààrom heb ik m’n mond opengedaan, voor ‘hèn’, al die mensen van de voorstelling van de vorige dag en hun lotgenoten indachtig. *fier* Want zij hebben niet altijd de kracht, de moed, om op te komen voor zichzelf, voor hun mening.  De woorden uit de theatervoorstelling waren nog maar net koud (“Als je iemand ziet die je kan helpen, hèlp die dan gewoon.”) of daags erna werd het tegendeel alwéér bewezen. Triest, echt intriest. Gaan we het dan echt nòòit leren vraag ik me af…? Een ding weet ik absoluut zeker: als toeschouwer zou ik in deze situatie alleszins wèl ter hulp hebben gesneld… Heb ik nota bene onlangs nog gedaan, in een gelijkaardige situatie…

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~